Czy dyrektor powinien uprzedzać nauczycieli (jeżeli tak, to ile wcześniej), że w dni wolne od zajęć dydaktyczno-wychowawczych będzie organizował zajęcia wychowawczo-opiekuńcze lub będzie zlecał inne czynności do wykonania? W jakim trybie dyrektor przekazuje informację o organizacji pracy w dni wolne od zajęć dydaktyczno-wychowawczych (ogłoszenie, decyzja, zarządzenie)? Czy w dni wolne od zajęć dydaktyczno-wychowawczych powinna być sprawdzana lista obecności nauczycieli, potwierdzająca obecność w pracy? Czy dyrektor może zdecydować, że w dni wolne od zajęć dydaktyczno-wychowawczych nie muszą nauczyciele przychodzić do szkoły? Czy w dni wolne od zajęć dydaktyczno-wychowawczych można w szkole zorganizować wycieczkę dla pracowników (pedagogicznych i niepedagogicznych)? Czy istnieje pojęcie „gotowości do podjęcia pracy”?
Odpowiedź:
Dyrektor ma prawo wymagać obecności nauczycieli w szkole w dni wolne od zajęć dydaktycznych.
Uzasadnienie:
Dyrektor szkoły lub placówki, po zasięgnięciu opinii rady szkoły albo rady placówki, a gdy rada nie została powołana – rady pedagogicznej, a w przypadku szkół również rady rodziców i samorządu uczniowskiego, biorąc pod uwagę warunki lokalowe i możliwości organizacyjne szkoły lub placówki, może, w danym roku szkolnym, ustalić dodatkowe dni wolne od zajęć dydaktyczno-wychowawczych w wymiarze dla:
- szkół podstawowych – do 8 dni;
- liceów ogólnokształcących i techników – do 10 dni;
- branżowych szkół I stopnia, branżowych szkół II stopnia, szkół policealnych i placówek kształcenia praktycznego – do 6 dni.
(§ 5 ust. 1 rozporządzenia MEN z dnia 11 sierpnia 2017 r. w sprawie organizacji roku szkolnego).
Dyrektor szkoły lub placówki, w terminie do dnia 30 września, informuje nauczycieli, uczniów oraz ich rodziców o ustalonych w danym roku szkolnym dodatkowych dniach wolnych od zajęć dydaktyczno-wychowawczych. W tych dniach szkoła ma obowiązek zorganizowania zajęć wychowawczo-opiekuńczych oraz poinformować rodziców o możliwości udziału uczniów w zajęciach wychowawczo-opiekuńczych (§ 5 ust. 3 i § 6 w/w rozporządzenia).
Oznacza to, że dodatkowe dni wolne od zajęć dydaktyczno – wychowawczych nie są dniami wolnymi od pracy dla nauczycieli. W tym czasie szkoła obowiązana jest zapewnić uczniom zajęcia wychowawczo – opiekuńcze, a więc dyrektor ma prawo wymagać obecności w szkole wszystkich nauczycieli. Gotowość do pracy oznacza pozostawanie do dyspozycji pracodawcy w miejscu i czasie wyznaczonym do wykonywania pracy. W tym czasie pracodawca może powierzyć pracownikowi inną odpowiednią pracę (art. 81 § 3 Kodeksu pracy).
Dyrektor nie ma obowiązku dodatkowego informowania nauczycieli o konieczności stawienia się do pracy w tych dniach. Informacja o terminach dodatkowych dni wolnych od zajęć dydaktyczno – wychowawczych przekazywana jest nauczycielom do 30 września.
Dyrektor może jednak stwierdzić, że nie ma konieczności stawienia się do pracy wszystkich nauczycieli. Może części nauczycieli zlecić realizowanie w tym czasie zajęcia i czynności związane z przygotowaniem się do zajęć, samokształceniem i doskonaleniem zawodowym (art. 42 ust. 2 pkt 3 Karty Nauczyciela). Czynności te nie muszą i nie są najczęściej realizowane przez nauczycieli w szkole.
Nauczyciele ewidencjonują jedynie zajęcia i czynności realizowane w ramach tzw. „pensum”, poprzez wpisy do dziennika zajęć lub dziennika lekcyjnego (art. 42 ust. 7a Karty Nauczyciela). Nie ma zatem konieczności ewidencjonowania czynności opiekuńczo – wychowawczych, realizowanych przez nauczycieli w dodatkowe dni wolne od zajęć dydaktyczno – wychowawczych.
Należy zaznaczyć, że nauczyciel, podobnie jak każdy pracownik, obowiązany jest uprzedzić pracodawcę o przyczynie i przewidywanym okresie nieobecności w pracy, jeżeli przyczyna tej nieobecności jest z góry wiadoma lub możliwa do przewidzenia (§ 2 ust. 1 rozporządzenia MPiPS z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy). Jeżeli zatem nauczyciel nie zostanie zwolniony przez dyrektora z obowiązku stawienia się do pracy w szkole w tych dniach, a nie może się stawić – to powinien uprzedzić o tym pracodawcę, wskazując przyczynę nieobecności i przewidywany jej okres.
Zapamiętaj!
Dyrektor może wymagać obecności wszystkich nauczycieli w szkole w dodatkowych dniach wolnych od zajęć dydaktyczno – wychowawczych.
Podstawa prawna:
- Rozporządzenie MEN z 11 sierpnia 2017 r. w sprawie organizacji roku szkolnego (Dz.U. 2017 r., poz. 1603) – § 5 ust. 1 i 3, § 6,
- Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz.U. 2019 r., poz. 1040) – art. 81 § 3,
- Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz.U. 2018 r., poz. 967 ze zm.) – art. 42 ust. 2 pkt 3, ust. 7a,
Dariusz Dwojewski
Doktor nauk prawnych, specjalista prawa pracy i prawa oświatowego
Ekspert Portalu Oświatowego
www.PortalOswiatowy.pl