Wiele osób zatrudnionych w dużych firmach i korporacjach zadaje sobie pytanie, czy ocena pracownika jest w ogóle potrzebna? Często przysparza przecież wiele stresu, bywa nawet źródłem nieporozumień, a wręcz konfliktów. Może się tak dziać, jednak wyłącznie w przypadku, gdy ocena pracownika przeprowadzona jest w sposób nieprawidłowy. Jak więc wykorzystać to narzędzie, by wspierało rozwój pracowników i było punktem wyjścia do wyznaczania ścieżek karier? Odpowiadamy na najważniejsze pytania – zapraszamy do artykułu.
Ocena pracownika – co to jest?
Ocena pracownika to jeden z kluczowych elementów całego procesu zarządzania zasobami ludzkimi. Dlatego coraz więcej firm, również tych mniejszych, wprowadza to narzędzie jako cykliczny i regularny proces. Czym jest dokładnie?
Przez system oceny pracownika należy rozumieć odpowiednio ułożony i starannie dobrany zbiór elementów i relacji zachodzących między pracownikami a pracodawcą. Celem oceny jest poprawa efektywności zarządzania personelem w kontekście realizacji założonych celów krótko i długoterminowych oraz misji danego przedsiębiorstwa.
Jak ocena pracowników wpływa na ich rozwój?
Ocenianie pracowników to proces długotrwałego ustalania:
- przejawów zachowania pracownika,
- wypełniania stawianych przed pracownikiem celów,
- wartościowania stosunku pracownika do wyznaczonych zadań,
- wartościowania stosunku pracownika do współpracowników i przełożonych.
Profesjonalna ocena pracowników nie jest procesem łatwym do ułożenia, ale z pewnością procesem wartym poświęcenia mu dużej uwagi. Regularnie przeprowadzana ocena okresowa pozwala bowiem na uzyskanie korzyści przez obie strony.
Dla pracownika oznacza możliwość poznania swoich mocnych i słabych stron, a co za tym idzie – oparcie swojego rozwoju w organizacji na konkretnych kompetencjach. Dodatkowo pracodawca, widząc, jakie obowiązki zawodowe sprawiają pracownikowi najwięcej trudności, może zaproponować mu nowe kursy bądź szkolenia, które pozwolą danemu pracownikowi rozwinąć dodatkowe umiejętności w tym obszarze.
Wynik oceny okresowej może być także świetną podwaliną do uzyskania podwyżki, dodatkowej gratyfikacji, a nawet awansu – teraz bądź w przyszłości, po ustaleniu i zaakceptowaniu przez obie strony warunków koniecznych do wypełniania.
Jakie korzyści ocena pracownicza przynosi pracodawcy?
Oczywiste jest, że ocena pracownicza ma służyć m.in. ocenie pracy zatrudnionego – wszak wskazuje na to nawet sama nazwa. Jednak absolutnie nie jest to narzędzie natarczywej kontroli. Każdy z pracodawców chce, aby w jego organizacji znalazły się osoby zmotywowane, wydajne i efektywne. A ocena okresowa zwyczajnie jest w stanie wskazać, który z pracowników potrzebuje jakiegokolwiek wsparcia w wymienionych obszarach.
Co więcej, ocena okresowa pomaga również w odnalezieniu sukcesorów w organizacji. Osoby, które wyróżniają się szczególnymi umiejętnościami i regularnie wypełniają swoje cele mogą trafić na listę tzw. rising stars lub talentów. To pracownicy, którzy są kluczowi dla organizacji i każdej firmie zależy na tym, by utrzymać ich w swoich szeregach jak najdłużej.
Jak wygląda ocena pracownika?
Sposoby oceny pracownika są różne. Do najczęściej stosowanych z pewnością zaliczamy:
- Ocena pracownika 90 stopni – pracownik oceniany jest wyłącznie przez przełożonego,
- Ocena pracownika 180 stopni – pracownik oceniany jest przez przełożonego oraz dokonuje samooceny,
- Ocena pracownika 270 stopni – pracownik oceniany jest przez przełożonego, współpracowników oraz dokonuje samooceny,
- Ocena pracownika 360 stopni – pracownik oceniany jest przez przełożonego, współpracowników, podwładnych oraz dokonuje samooceny.
Ostatnie narzędzie ze względu na dopuszczenie do oceny okresowej informacji z wielu, różnych źródeł, uważane jest nie tylko za najbardziej wiarygodne, ale również za najbardziej sprawiedliwe i efektywne. Celem systemu ocen pracowniczych jest kompleksowa i wyczerpująca analiza wyników pracy osób zatrudnionych pod kątem realizacji jej celów. Służy ocenie postaw wobec pracy, wobec współpracowników oraz wobec wartości, którymi kieruje się organizacja. Co jednak najbardziej istotne – pozwala odnaleźć sukcesorów w firmie, wyznaczyć osoby do awansu, wytyczyć ścieżki karier i zapewnić pracownikom odpowiednie impulsy do rozwoju. Poprawnie skonstruowana i wdrożona ocena okresowa to ogromna szansa i masa korzyści zarówno dla pracodawcy, jak i dla pracowników.